آموزش پایان نامه و مقاله

نگارش انواع مقاله یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که هر دانشجو یا پژوهشگر، در طول دوران تحصیل یا تحقیق خود، باید به انجام رساند. هدف از نگارش مقالات علمی (بدون در نظر گرفتن تفاوت انواع مقالات از نظر محتوا و ساختار) را می‌توان به شرح زیر بیان کرد:

• به اشتراک‌گذاری دانش تخصصی و اطلاعات علمی برای سایر پژوهشگران و خوانندگان؛
• کسب امتیاز و اعتبار بالا در جامعه علمی؛
• تقویت رزومه کاری و پژوهشی؛
• بیان نتایج تحقیقات، پژوهش‌ها و مطالعات انجام شده؛
• ارتقاء شغلی و تحصیلی؛

همچنین لازم به ذکر است که حداکثر 2 نمره از پایان‌نامه به استخراج و تألیف مقاله علمی و پژوهشی از پایان‌نامه اختصاص داده شده و لذا دانشجو برای کسب نمره کامل پایان‌نامه خود، مستلزم تألیف و انتشار مقاله است.

مقاله چیست؟

تمامی دانشجویان و پژوهشگران تجربه نگارش انواع مقاله را داشته‌اند؛ اما مقاله چیست؟ به زبان ساده، مقاله نوشتاری است که در یک نشریه عمومی، مجله تخصصی، کتاب مجموعه مقالات یا در یک همایش و سخنرانی منتشر شده است. با این حال، وقتی صحبت از انواع مقاله می‌شود، منظور مقاله علمی است. یک مقاله علمی حاوی یافته‌ها و نتایج تحقیقات، مطالعات، بررسی‌ها و پژوهش‌های یک پژوهشگر، محقق یا دانشجو است که در یک مجله تخصصی علمی یا در یک همایش منتشر و ارائه می‌شود.

مجلات علمی مناسب برای چاپ انواع مقاله

مقالات علمی در مجلات علمی و تخصصی منتشر می‌شوند و این مقالات هستند که به مجلات علمی، هویت و ماهیت می‌بخشند؛ به عبارت دیگر، بدون وجود انواع مقاله علمی، مجلات علمی مفهوم  و موجودیتی نخواهند داشت. مجلات بر اساس درجه علمی، امتیاز و اعتباری که در جامعه دانشگاهی و علمی دارند، در دسته‌های مختلف، تقسیم‌بندی می‌شوند. انواع مجلات بر اساس درجه‌بندی وزارتخانه‌های علوم و بهداشت عبارت‌اند از:

• مجله علمی و پژوهشی
• مجله علمی و ترویجی

همچنین مجلات از نظر ضریب تأثیر (IF) نیز عمدتاً به دو نوع زیر تقسیم‌بندی ‌می‌شوند.

• مجله علمی دارای ضریب تأثیر ISI
• مجله علمی فاقد ضریب تأثیر ISI

لذا پژوهشگران و دانشجویان با در نظر گرفتن موارد فوق، نسبت به تدوین انواع مقاله (اعم از پژوهشی، ترویجی یا مروری) و انتشار آن در مجلات اقدام می‌کنند؛ برای دانشجویان کسب اطلاعات کافی در خصوص امتیاز انواع مقالات از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورتی که دانشجو بخواهد مقاله خود را در یک مجله با درجه علمی و پژوهشی منتشر کند، باید مقاله وی دارای ساختاری پژوهشی و از نوع «مقاله پژوهشی» باشد. همچنین اگر وی قصد دارد نسبت به تألیف مقاله مروری یا نظری اقدام نماید، صرفاً مجلاتی که دارای «امتیاز علمی و ترویجی» هستند، پذیرای چنین مقالاتی خواهند بود.

دسته‌بندی انواع مقاله بر اساس محتوا و ساختار

برای شناخت تفاوت انواع مقالات، باید مقاله را بر اساس شاخص‌های ساختاری، محتوایی و معیارهای مختلف علمی، به دسته‌بندی‌های گوناگون تقسیم کرد. شناخت این دسته‌بندی‌ها و درک بهتر از امتیاز انواع مقالات، برای دانشجویان و پژوهشگران از اهمیت زیادی برخوردار است. باید توجه داشت که مجلات مختلف علمی، بر اساس دستورالعمل‌ها و خطی مشی‌های خود نسبت به پذیرش نوع خاصی از مقالات اقدام می‌کنند. از سوی دیگر، برخی از مقالات برای کنفرانس‌ها و همایش‌ها تدوین می‌شود و لذا ماهیت انتشار آن‌ها متفاوت از مقالات نشریات است. با در نظر گرفتن عوامل فوق، انواع مقاله علمی را می‌توان بر اساس دسته‌بندی زیر توضیح داد:

• مقاله پژوهشی اصلی (original research articles)
• مقالات مروری (Review Article)
• مقاله نظری (Theoretical Articles)
• مطالعه موردی (Case Studies)
• مقالات کنفرانس (Conference Reports)

نگارش مقاله پژوهشی

تعریف مقاله پژوهشی اصلی

مقاله پژوهشی اصلی، از جمله انواع مقاله علمی محسوب می‌شود که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ویژگی‌های انواع مقاله علمی پژوهشی اصلی به شرح زیر است:

• این نوع مقالات، حاوی تازه‌ترین یافته‌های تحقیقاتی، پژوهشی و تجربی هستند و اطلاعاتی که عرضه می‌کنند در نوع خود، جدید و دسته اول محسوب می‌شود.
• مقاله پژوهشی توسط نویسندگانی منتشر می‌شود که قصد دارند در مورد مطالعات و پژوهش‌های بنیادی و کاربردی خود گزارشی علمی ارائه دهند.
• داده‌ها و اطلاعات مقاله پژوهشی، از طریق روش‌های مختلفی مانند مصاحبه، نظرسنجی، پرسشنامه، مشاهده و سایر روش‌های تحقیق کمی و کیفی جمع‌آوری می‌شود.

لازم به ذکر است تمامی مجلات علمی، نسبت به چاپ مقالات پژوهشی اقدام می‌کنند اما نویسندگان و پژوهشگران عموماً ترجیح می‌دهند این نوع مقالات را در صرفاً در مجلات دارای امتیاز علمی یا ضریب تأثیر بالا به چاپ برسانند.

مقاله نظری (Theoretical Articles)

از جمله ویژگی‌ها و خصوصیات انواع مقاله نظری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یک مقاله نظری شامل اصول انتزاعی جدید یا تثبیت شده مرتبط با یک حوزه خاص از دانش است.
• این مقاله‌ها مورد داوری علمی قرار می‌گیرند، اما معمولاً حاوی داده‌های پژوهشی یا تجربی نیستند.
• در ساختار این نوع مقالات عباراتی مانند مفهومی، چارچوب، مدل و مبانی نظری قرار دارد که به شناخت بهتر آن‌ها کمک می‌کند.

مقاله مروری (Review Article)

از جمله انواع مقاله، مقاله مروری است که به مرور پیشینه‌ها، بررسی سایر پژوهش‌ها و نقد و بررسی سایر دیدگاه‌ها و نظریه‌های علمی می‌پردازد. عمدتاً هدف نویسندگان از تألیف انواع مقاله مروری عبارت است از:

• مروری بر ادبیات پژوهشی و ارائه یافته‌ها و تجزیه و تحلیل آثار منتشر شده درباره یک موضوع؛
• ارائه یک شمای کلی از تحقیقات قبلی در مورد یک نظریه یا موضوع؛
• ارائه پیشنهاد‌هایی در خصوص انجام تحقیقات جدید درباره یک نظریه یا موضوع.

مقالات مطالعه موردی (Case Studies Articles)

از جمله انواع مقاله می‌توان به  «مطالعه موردی» اشاره کرد. این گونه مقالات، یک رویداد یا موقعیت علمی خاص را توصیف می‌کنند و معمولاً ضمن تجزیه و تحلیل دقیق آن، راه‌حل‌هایی نیز ارائه می‌دهند. یافته‌ها و تجربیاتی که در این نوع مقالات منعکس می‌شود، آموخته‌هایی است که در می‌تواند در موقعیت‌های دیگر به کار گرفته شود. در ادبیات پژوهشی و تحقیق به این نوع مقالات، مقاله موردی نیز اطلاق می‌شود.

مقالات کنفرانس (Conference Reports)

یکی از هدف‌های مقاله‌نویسی، شرکت کردن در مجامع علمی، کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی و تخصصی است. ساختار مقالاتی که برای کنفرانس‌ها آماده‌سازی می‌شود، تفاوت چندانی با سایر مقالات علمی ندارد.

نگارش انواع مقاله isi

انواع مقاله isi

مقاله isi یکی از اصطلاحات رایج در بین دانشجویان و اساتید است. منظور از مقاله isi، مقالاتی هستند که در مجلات نمایه شده در موسسه isi، منتشر می‌شوند. این مقالات به دلیل اینکه در isi نمایه شده‌اند، اعتبار بالایی برای نویسنده و مؤلف آن به همراه خواهند داشت. یکی از محصولات موسسه اطلاعات علمی (ISI)، گزارش استنادی مجلات (JCR) است. مجلاتی که در JCR نمایه می‌شوند از اعتبار علمی بیشتری برخوردار هستند و لذا انتشار انواع مقاله علمی و پژوهشی در این نوع مجلات، از اهمیت زیادی برخوردار است.